Biyologlar, sosyal medyayı çok aktif ve etkin şekilde kullanıyor. Hem bilimsel çalışmaların yayınlanmasında hem de haklarını savunmada gün geçtikçe bilinçli ve birlikte hareket ediyorlar.
Bilimsel araştırmalar hakkında bilgi paylaşımı ve biyologların mesleki özlük haklarının geri alınması için sosyal medya gittikçe daha etkin hale geldi. Sosyal medyayı aktif olarak kullanan biyologlar ilk kez aynı haberde bir araya gelerek, sosyal medya hakkında görüşlerini ve çalışmalarını anlattılar.
“10 Yıl Önce Bu Platformlar Sadece Kişisel Fotoğrafların Paylaşıldığı Yerler Iken, Şimdi Sırf Bu Konuda Açılmış Meslek Grupları Var”
İTÜ Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Yüksek Lisans Öğrencisi, Açık Bilim ve Biyo RSS Blog Yazarı Biyolog Can Holyavkin:“Açıkçası sosyal medyayı tanımlamak artık zor. İlk zamanlarında, içerik üretilen ve bunun kolaylıkla paylaşılabildiği platformlar için bu terimi kullanırken, 2012 yılında "Sosyal Medya" terimi artık çok daha fazla kapsamlı şekilde karşımıza çıkıyor. 10 yıl önce bu platformlar sadece kişisel fotoğrafların paylaşıldığı yerler iken, şimdi sırf bu konuda açılmış meslek grupları var. Bu işi gerçekleştiren profesyonel kişiler ve hatta şirketler bulunuyor. Firmalar, sosyal medya üzerinden kriz yönetimi yürütmek için ayrı departmanlar bile kurmaya başladılar. Bu sebeple, "sosyal medya" terimi, devamlı gelişen ve büyüyen doğası yüzünden tanımlaması zor bir hale geldi. Sosyal medya, 10 yıl öncesinde olduğu gibi, "Bakın ben Efes'e gittim. Bunlar da benim fotoğraflarım…" demenin çok ötesinde bir yer artık. Bu medya biçimi, herkesin farklı bir amaç için kullandığı bir araç ve başlı başına profesyonel bir iletişim kanalı oldu.
“Bazı Firmalar Işe Alım Süreçlerinde, Kişilerin Sosyal Medya Profillerinden Önemli Oranda Bilgi Ediniyor”
Sosyal medyayı kullanma nedenim belki çok klişe olacak ama, son zamanlarda sosyal medyayı sadece bilgi edinmek için kullanıyorum. Ancak, bu platformları ilk kullandığım zamanlarda, diğer herkes gibi kişisel fotoğraflarımı ve diğer bilgilerimi paylaşıyordum. İnsan, ilginç bir şekilde yediği yemeğin fotoğrafını çekip onu arkadaşları ile paylaşmaktan zevk alabiliyor. Ancak, sonrasında bu medya biçiminin bu kadar "kolay ve yersiz" kullanılmaması gerektiğini anladım. Uzun bir süredir yurt dışında yeni yeni de Türkiye'de de bazı firmalar işe alım süreçlerinde, kişilerin sosyal medya profillerinden önemli oranda bilgi ediniyorlar. Çoğu zaman, bu bilgiler işe başvuranlar için dezavantajına oluyor. Ben de, bu tür haberleri okudukça, bu platformlarda özel hayatın o kadar paylaşılmaması gerektiğini anladım.
“Bilgi-Alımı Üzerine Yoğunlaşan Platformlar Üzerinde Vakit Geçiriyorum”
Sosyal medyanın nasıl kullanılacağına dair bir kural yok tabii. Herkes dilediği şekilde kullanabilir. Bu medya biçiminin doğasında özgürlük var. Yine de bu özgürlüğün sınırlarını, yine kişinin kendisi çizmesi gerek. Ben sosyal medyada kişisel fotoğraflarımı olabildiğince paylaşmamayı tercih ediyorum. Arada kaçamaklar olabiliyor tabii. Onun yerine, "bilgi-alımı" üzerine yoğunlaşan platformlar üzerinde vakit geçiriyorum. Genelde Twitter bunun için iyi bir seçenek. Son zamanlarda çevrim içi zamanımın büyük bir oranını "Quora" gibi soru-cevap platformlarında kullanıyorum. Yakın zamanda çok daha büyüyecek, önerebileceğim sosyal bir "bilgi-alışveriş" platformu.
“Türkiye’deki Biyologları Bir Araya Getirmede Büyük Rol Oynadığı Bir Gerçek”
Biyologların sosyal medyaya bakışı elbette tüm biyologları kapsayacak bir şey söylemek mümkün değil. Sadece biyoloji bölümünden mezun olduğu için haberleri takip eden kişiler de var; bu konuda ciddi akademik özelliklere sahip, bilgi alışverişini ciddiye alan insanlar da var. Hepsinin sosyal medyadan yararlanma ve ilgi alanları farklı oluyor. Ancak, genel bir tablo çizmek gerekirse, sosyal medyanın Türkiye’deki biyologları bir araya getirmede büyük rol oynadığı bir gerçek. Biyologlar Günü’nde gerçekleştirilen yürüyüşler ve diğer günlerdeki biyolog toplantıları büyük ölçüde sosyal medya üzerinden düzenleniyor. Bu bağlamda, bu medya biçimi, Türk biyologlar arasında birleştirici bir özelliğe sahip ve biyologların daha organize olmasını sağlıyor. Bu organizasyonun sağlanması, gelecekte bir biyolog odasının açılmasında oldukça öneme sahip olacak.
“Aynı Haberi, Daha Sansasyonel Bir Başlıkla Atarsanız, Daha Çok Ilgi Çekiyor”
Türkiye'deki biyologların sosyal medyadaki katılımı ve diğer biyologlarla etkileşimi gün geçtikçe de artıyor. Ancak yurt dışına kıyasladığımızda, geri-bildirim ve yorum yazma alışkanlığımız hala yok denilecek kadar az. Sosyal medyadaki paylaşılan yazılara yapılan yorum ve geri bildirimler genelde 1-2 kelimeyi geçmiyor. Okuyucuların ilgisi her zaman popüler ve sansasyonel başlıklara oluyor. Aynı haberi, daha sansasyonel bir başlıkla atarsanız, başlık, haberin içeriği ile daha az ilgili hale gelse bile daha çok ilgi çekiyor, daha çok okunuyor. İnternet okuyucularının bir kısmı da , yazıları okumadan “beğen”en ve paylaşan bir kesim oluyor. 3 sayfalık bir içerik hazırlayıp paylaşmışsınız. Bir bakıyorsunuz daha paylaşımdan 1 dakika geçmeden bir sürü kişi beğenip, paylaşmış. Dediğim gibi, çok çeşitli bir okuyucu kitlesi var.
“Hastaneler, Hastalar Ile Aralarında, Yeni Bir Iletişim Kanalı Oluşturmuş Durumda”
Şu anda sağlık alanında sosyal medyayı gerçek anlamıyla kullananlar arasında özel hastaneleri görüyorum. Hemen hemen hepsinin bir sosyal medya hesabı var. Kimisi fazla aktif olmasa da, aralarında bu platformu iyi şekilde kullananlar da var. Bu hastaneler, hastalar ile aralarında, yeni bir iletişim kanalı oluşturmuş durumda. Ancak, bunun ötesine geçilmiş değil. Nasıl geçilir açıkçası onu da bilmiyorum.
“Yanlış Haberlerin Bilinçli Okuyucular Tarafından Geri-Bildirimler Ile Eleştirilmesi Gerek”
Diğer bir durum ise, sağlık haberciliği ile ilgili. Diğer tüm habercilik alanlarında olduğu gibi, haberlerin daha hızlı ve hedefe yönelik şekilde yayılmasında, artık internetin ve sosyal medyanın önemi çok büyük. Geniş kitlelerin sağlık ile ilgili haberlere ulaşması daha kolay hale geldi. Bu ilgi artışı da beraberinde bu tür haberlerin daha sık yayınlanmasını sağlıyor. Ancak, burada önemli bir nokta var. Öncelikle, sağlık haberciliği oldukça dikkatli olunması gereken bir alan. Yanlış verilecek bir haberin, okuyucuları yanlış yönlendirerek sağlıklarından etmesi her zaman mümkün. Bu noktada, yanlış haberlerin bilinçli okuyucular tarafından geri-bildirimler ile eleştirilmesi gerek. Sosyal medya, bu tür geri-bildirimlerin yapılması için önemli bir araç olabilir. Yanlışların açığa vurulup, esas doğruların hızlıca okuyuculara dağıtılmasında bu sosyal platformların önemli olacağını düşünüyorum.”
“Bireylere ve Kurumlara Erişilebilirlik Alanında Sosyal Medya, Devrimci Rol Üstlendi”
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde yüksek lisans öğrencisi ve çeşitli hayvan türlerinde moleküler düzeyde rejenerasyon ve rejenerasyonun evrimi üzerine çalışan ve Biyoloji sayfa yöneticisi Biyolog Baha Uygar Mitat: “Sosyal Medya'yı, fikirlerin ve olayların kitleler ile buluşmasında güçlü bir rol oynayan, doğal bir iletişim aracı olarak gördüm hep. Bilgi paylaşımının bireyler düzeyine inmesi ve kişinin kendi görüşünün hem yazarı, hem editörü, hem de yayıncısı olması ise geleneksel medyanın tek taraflı bilgi aktarımı sistemine kıyasla çok büyük bir güç bence. Bunun yanında bireylere ve kurumlara erişilebilirlik alanında sosyal medyanın devrimci rolü üstlendiğini düşünüyorum. Bugün Harvard Üniversitesindeki bir profesörün fikirlerine de, üniversite sınavına hazırlanan bir gencin fikirlerine de büyük bir çaba sarfetmeden saniyeler içerisinde ulaşmak sosyal medya ile mümkün. Bunun yanında bireylerin kendi ilgi alanı doğrultusunda bir kitle ile iletişim halinde olması ve bilgi birikimini arttırmasına imkan sağladığı için sosyal medyanın bireylerin kişisel ve mesleki gelişiminde de büyük payı olduğunu düşünüyorum.
“Bilgiye Aşık Olan Biri Olarak, Hakkında Fikir Sahibi Olmadığım Konulara Sosyal Medyada Rast Gelip Saatlerce Araştırma Yaptığım Oluyor”
Çocukluk sayılabilecek yaşlarımda internet ve bilgisayar ile tanıştım ve bunu kendi adıma bir şans olarak görüyorum. İnternetin çevirmeli bağlantı ile mümkün olduğu dönemden şu an yaşadığımız web2.0 döneme uzanan evrim sürecinde interneti ve sosyal medyayı aktif kullanan biri olarak sosyal medya konusunda bilinçli bir tüketici olduğumu düşünmeme rağmen, bir kesim kişilere göre ben bir bağımlıyım. Geleneksel medya öğesi olan dergi, gazete ve yayınları dahi internet üzerinden takip ediyor, bu konuda görüş bildiriyor, üstüne üstlük düzenli olarak kendi yayınımı yapıyorum. Bir diğer sebebim ise, karşılıklı oturarak saatlerce sohbet edebileceğim kişiler ile aramızda binlerce kilometre olmasına rağmen mobil cihazlar aracılığı ile tüm gün bağlantı halinde olmam. Bilgiye aşık olan biri olarak, hakkında fikir sahibi olmadığım konulara sosyal medyada rast gelip saatlerce bu konu hakkında araştırma yaptığım bile oluyor zaman zaman. Mesleki anlamda da sosyal medyanın beni geliştirdiğini ve daha aktif olmamı sağladığını düşünüyorum.
“Mesleki Alanında Aktif Olan Kişiler Sosyal Medyayı da O Denli Aktif Kullanıyor”
Doğal olarak sosyal medya çevrelerimin büyük bir kısmını biyologlar ve biyoloji ile ilintili dallarda çalışan kişiler oluşturmakta ve gözlemlediğim kadarıyla istisnalar elbet var, mesleki alanında aktif olan kişiler sosyal medyayı da o denli aktif kullanıyor. Düzenli blog yazmayı beceremeyen biriyim ve mesleğiyle ilintili olarak blog tutan kişilere hayranım. Bilimin en temel unsuru olan bilginin paylaştıkça arttığı gerçeğinden yola çıkarak bu kişilerin bloglarını ve diğer sosyal medya hesaplarını takip etmek bana büyük haz veriyor. Gerçek kişilerin yanısıra çoğunluğu mesleğim ve araştırma alanımla ilgili olan tüzel kişileri de takip ederek güncel bilgilere ve duyurulara hızlı bir şekilde erişme imkanı buluyorum. Birçok biyolog arkadaşımın da benim gibi sosyal medya üzerinde kendi ilgi alanları doğrultusunda sosyal çevrelerini oluşturmuş olduğunu görüyorum.
“Pseudoscience yani Sözde Bilimden, Geleneksel Medyanın Kar Amacı Gütmesinden Kaynaklanan Popüler İçerik Üretme Çabasından En Çok Etkilenen Alan Sağlık”
Sağlık alanı sosyal medyadan etkilenmesi konusunda açıkçası pembe bir senaryo çizemeyeceğim. Sosyal medya, geleneksel medyaya oranla daha kontrolü mümkün olmayan bir mecra. Dolayısıyla bu mecrayı kullanan kişilerin çok daha fazla araştırma ve sorgulama kabiliyetinde olması gerekmekte. Elbette her konuda bu böyle fakat sağlık alanındaki bilgilere ve yönlendirilmelere çok daha fazla dikkat edilmesi gerekmekte. Ne yazık ki “pseudoscience” olarak tabir edilen sözde bilimden ve geleneksel medyanın kar amacı gütmesinden kaynaklanan popüler içerik üretme çabasından en çok etkilenen alan sağlık alanı. Bu açıdan sosyal medya kullanıcılarının sağlık konularında çok daha fazla dikkatli olması gerektiğini düşünüyorum. Elbette bilimsel bilginin paylaşımı ve yayılması konusunda sosyal medyanın gücünü yabana atmıyor, bunun daha da artmasını umuyorum.
“Ülkemizde Geleneksel Sağlık ve Bilim Haberciliği, Haberi Popüler Hale Getirmek Uğruna Kendi Sonunu Getirmekte”
Basılı ve görsel medyanın ekonomik olarak kar gütme amacı beraberinde popüler içerik üretme mecburiyeti getirmekte. Eğitim seviyeleri yüksek olan ülkelerdeki sorgulayan halkın ezici çoğunluğundan kaynaklı olarak bu mecburiyeti göremesek de, üzücüdür ki ülkemizde geleneksel sağlık ve bilim haberciliği, haberi popüler hale getirmek uğruna kendi sonunu getirmekte. Sağlık ve diğer bilim alanları üzerinde çalışan kişilerin gözünde güveni sarsılmış bir haber sisteminin ne kadar etkili olacağının hesabını yapmaya bile gerek yok. Sosyal medya ile beraber popüler içerik oluşturmanın yerini hedef kitleye hitap eden kaliteli içerik oluşturma yönelimi alacağı için kişilere sadece güvenilir kaynağı takip etmek düşüyor. Bu güvenilir kaynağın binlerce kişiye hayatın her alanında ve günün her saatinde erişebilir olması ise sosyal medyanın temel gücüne dayanıyor.”
“Görünürde "Sanal" Ama Aslında Oldukça "Gerçek" Bir Toplantı Salonu”
Dirimbilim Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Biyolog M. Taha Ay: “Kişilerin sadece bulundukları şehirde değil, dünyanın her yerinde, her türden etkinliğe fikirleriyle ve maddi manevi destekleriyle bizzat katkıda bulunabildiği, katkıda bulunmayıp takip edebildiği, oturduğu yerden yüzlerce farklı alanlarda bilgi sahibi kişilerle arkadaş olabildiği, görünürde "sanal" ama aslında oldukça "gerçek" bir toplantı salonu. Sosyal medya ile bir kaynaktan bir haber almaz, farklı kaynaklardan, farklı beyinlerin aldığı haberleri, farklı bakış açılarından süzdükten sonra detaylı olarak alırsınız. Dolayısıyla bakış açınız genişler, siz aslında yüzlerce beyine sahip olursunuz. Sosyal medya aracılığıyla bilgi iletişimi yeteneğiniz artar, farklı evlere ışınlanır gibi konuk olur, hayat boyu tanışma fırsatı elde edemeyeceğiniz yazarla, siyasetçiyle ve akademisyenle kendi fikirlerinizi tartışabilir, tanışıklığınızı gerçek hayata dökebilir hiç değilse kahvenizi içerken onların davranışlarını fikirlerini yakinen takip edebilirsiniz. Sosyal medya aracılığıyla kendi topluluğunuzu rahatlıkla kurabilir, kendi gazetenizi oluşturabilir, kendi eğlence merkezinizde dilediğiniz arkadaşınızla eğlenebilirsiniz. Sosyal medya ile tüm zihinsel ihtiyaçlarınızı giderebilirsiniz ancak tek dezavantaj ile.. Dışarıdaki oksijeni tadarak, farklı ses tonlarını kulağınızda hissedemez, farklı mimikleri gözünüzle göremez, kişiler arası iletişimde gizli ama önemli olan "elektiriği" yakalayamazsınız.
“Çevre, Sağlık ve Canlı İle İlgili Alanlarda Ortak İlgilere Sahip Kişileri Tanımak”
Farklı insanları tanıma ihtiyacı, onların fikirlerini merak etme duygusu, çok zor olana erişmede kolaylık sağlayabilme, hareket dahi etmeden yüzlerce ilgi alanını takip etme ve yeni alanlar keşfetme hazzı, sosyal medyayı kullanmak için yeterli sebep. Ancak kendi adıma bütün bunların ötesinde tüm bu alan ve fikir sahiplerini özellikle ortak alan içindekileri bir arada görme ve onlarla bilgi iletişimini kuvvetlendirme amacıyla sosyal medyayı kullanmak zorundayım. Zira, çevre, sağlık ve canlı ile ilgili alanlarda ortak ilgilere sahip kişileri tanımak, onların ilgilerini uyandırıp bilgi ağını kuvvetlendirmek amacıyla oluşturulan bir dergiyi her ay düzenli olarak çıkartmak sosyal medyayı kullanmayı şart kılıyor.
“Biyologlar Bildiklerini Paylaşma İhtiyacı Duyarlar”
Biyologlar sosyal medyanın nimetlerinden iyi bir şekilde yararlanıyor ancak neredeyse tamamı sadece takipçi olarak bu ortamın içindeler. Biyologlar üreten, bilen ve bildiğini paylaşan kişiler olarak aslında insanlar için çok yararlı işler yapabilecek uzmanlar olması gerekirken, saklanmış, pasif ve bulunduğu noktanın farkına varamamış birer topluluk halinde. Sosyal medya düşünüldüğünde biyologlar için tam bir malzeme. Her anlamda… Biyologlar sivil birlikteliğe ihtiyaç duyuyor, kullanabilir. Biyologlar bildiklerini paylaşma ihtiyacı duyarlar, sosyal medyayı kullanabilir. Seslerini duyuramıyorlar, sosyal medya iyi bir araç. Ama maalesef biyologlar sadece üretilmiş olanı gözden geçirmekle vakit geçiriyor sosyal medyada.
Biyologlar sosyal medyada en çok mesleki gelecekleri ile ilgili konuları takip ediyor. İş alanları, kadrolar ve diğer maddi konular.. Bu tür kaygısı olmayan veya bu kaygılarını bir anlık unutabilen biyologlar ise, temel biyolojik bilimlerin teknolojiyle birleştiği yeni alanlara ilgi duyup takip ediyor. Konu sağlıksa, sağlık biliminin kullandığı teknoloji ilgi duyulan bir alan. Konu genetikse bunun teknolojik alanlarda nasıl kullanıldığı daha çok merak konusu..Endüstriyel kullanımlar, kazanç getiren uğraşlar, biyologların bilgilerini kullanırken takip ettikleri alanlar içerisinde..
“Bilgi Kirliliği Sağlık Alanına Sosyal Medyanın Merhametsiz Bir Düşman Olabileceğinin de Bir Göstergesi”
Her alanda olduğu gibi sağlık alanındaki yenilikler de elbette sosyal medya ile tanınıyor ve geliştirilebiliyor. Artık kişiler sağlık alanında da doğru bilgileri, kurumları, çözümleri kolaylıkla öğrenebiliyor ve bundan faydalanıyor. Ancak benim üzerinde durduğum konu daha çok olumsuz etkileri.. Sosyal medya milyonlarca beyinin aynı ekrandan fikirlerini iletebildiği alan olduğu için, herkes her türden fikri tuşlara basarak yazabiliyor ve bu da ciddi bir bilgi kirliliğine neden olabiliyor. Özellikle sağlık konularındaki bu kirlilik önü alınamaz riskleri taşıyor. İnsanların başı ağrısa internette bir çözüm buluyor kendince. Kanser olan yakını için sosyal medyadan öğrendiği çözümleri önerebiliyor. İnsanlar doktoru bile sosyal medya aracılığıyla bulabiliyor ve para harcayabiliyor. Doktor kişinin sadece şikayetlerini dinleyerek tedavi sağlamaya çalışabiliyor. Bu tür bilgi kirliliği sağlık alanına sosyal medyanın merhametsiz bir düşman olabileceğinin de bir göstergesi.
“Böylesi Bir Kitlesel Gücü Doğru Manada Yönlendirebilmek Öyle Zannediyorum Ki Asırlarca Yakalanamamış Bir Fırsat”
Sosyal medya gerçek insanlardan oluşan sanal bir ortam. Kişiler gerçek, her birinin bir hayatı var. Her biri sosyal medyayı gerçek dünyaları gibi görüyor, kızgınlığın, mutluluğun, üzüntünün aynısını sanalda da yaşayabiliyor. Bir de bunun milyonlar olduğunu düşünürsek, sosyal medyanın engellenemez bir güç olduğunu görebiliriz. Böylesi bir kitlesel gücü doğru manada yönlendirebilmek öyle zannediyorum ki asırlarca yakalanamamış bir fırsat. Sağlık haberciliği de bu fırsatı değerlendirmeyi bilmeli. Özellikle sosyal medyanın olumsuz etkilerini yok edebilmeli. Sosyal medyayı kullanma yöntemleri diye de bir şey var. Sağlık haberciliği de en etkin sosyal medya kanalını kullanabilmeli. Bu interaktif habercilikle mi, görsel habercilikle mi, bilimsel yazılarla mı yoksa farklı türden kanallarla mı olur bilemiyorum, ama araştırılıp geliştirilmeli.”
“Gelip Geçici, Bir Hayalet Gibi Bedensiz Görse de Aslında İnsanlar Arasında Olan Bağların Desteklenmesini Sağlayan Yeni Bir Ortam”
Salk Enstitüsü’ndeki laboratuvarına post-doc olarak çalışan Biyolog Bilal Kerman: “Sosyal medya, internet üzerinde oluşturulan bir insanlar arası ağ. Her ne kadar internet üzerinden olduğu için bazıları bunu gelip geçici, bir hayalet gibi bedensiz görse de aslında insanlar arasında olan bağların desteklenmesini sağlayan yeni bir ortam. Sosyal medyayı iki birbirinden bağımsız işlem için kullanıyorum. Facebook'u tanıdığım ve sevdiğim insanlarla iletişim halinde olmak için kullanıyorum. Linkedin’i ise profesyonel tanıdıklarımla iletişim için kullanıyorum.
“Hem Yanlışları Kolayca Yayılabilir Hem de Kolayca İfşa Edilebilir”
Biyologlardan akademik iş arayanların sosyal medayayı networking için kullanmaları genelde çok az. Onun yerine ya kullanmamayı tercih ediyorlar ya da sadece arkadaşlarla iletişim amaçlı kullanıyorlar. Sağlık alanı sosyal medyadan bir acıdan kötü etkileniyor. Çünkü insanların doğru bilgiler kadar yanlışları da yaymaları hızlanıyor. Ne yazık ki yerleşmiş bir yanlışı düzeltmek çok zor. Sağlık haberciliği için ise sosyal medyada daha dikkatli olmaları gerekli. Çünkü artık binlerce hatta milyonlarca çift göz onları takip ediyor. Hem yanlışları kolayca yayılabilir hem de kolayca ifşa edilebilir.”
“Türkiye'de İlk Defa Biyologları Kendi Meslekleri Adına Bir Şeyler Yapmak İçin Bir Araya Getirebildik”
Yeditepe Üniversitesi Biyoteknoloji Enstitüsü Yüksek Lisans Öğrencisi ve 16 Nisan grubu yöneticisi Biyolog İsmail Kaşoğlu : “Sosyal medya tanımlandığından daha çok, aktif iletişim ve haberleşme yollarından en kapsamlısıdır. Çünkü insanlar ne zaman ki fiziksel ve gerçek aktivitelerden uzak kalırsa, birbirlerinden haber almak, birbirleriyle zihinsel işler planlar yapmak için iletişim halinde olmak ister. Sosyal medyayı tanımlarken genellikle bulunduğun her an her yerden diyorlar ancak mobilitenin olup-olmaması bence çok da önemli değildir. Sosyal medyayı kullanmam, biraz geçmişten beri hep internet teknolojileriyle iç içe olmamla ilgili aslında... Aktif bir şekilde kullandığımı ve hatta müptelası olduğumu belirteyim. Ben özel olarak iş arkadaşlarımla, meslektaşlarımla bir şeyler yapmayı planladığımda, iletişim kurmak istediğimde kullanıyorum. Bunun dışında açıkçası biraz da çevremdekilerin iç dünyasının böyle bir ortamdaki yansımasını izliyorum. Herkes bir yandan mesaj vermeye çalışıyor çünkü... Mesela çok sıklıkla ünlü birilerinin sözünü paylaşan birisi o sözdeki gibi birisi olmasa da o yönde evrilmek istediğini, kendince farklı yorumlasa da bu farkındalığa sahip kişilerle muhatap olmaya çalıştığını görüyorum. Bu da aslında onun iç dünyasını ele vermiş oluyor. Ben de tabi ki kendimi tanıtmış oluyorum. Bunun dışında eğlenmek de var tabi. Ama en çok profesyonel anlamda sosyal ağlardan yararlanıyorum. Biyologların resmi bir çatı altında toplanması amacıyla kurduğum kısa ismiyle “16 Nisan” grubu bunlardan en önemlisi... Türkiye'de ilk defa biyologları kendi meslekleri adına bir şeyler yapmak için bir araya getirebildik ve gerçekleştirdiği birçok sanal ve reel aktivite ile son derece atak bir grup olmayı başardık.
“Yaklaşık 20 Kişilik Bir Ekip Olarak İşe Koyulduk ve Böylece Başlattığımız Hareket Resmi Eksenini de Buldu ve Sonrasında Beklediğimizden de Başarılı Oldu”
2009'da BİYOP (Biyoloji Öğrencileri Platformu) mail grubundaki özellikle TUS ile ilgili yapılan haksızlıklardan sonra bu bir araya gelmemiz gerektiğine karar vermiştim. Yani 2 yıl alt yapısını hazırladıktan sonra facebook'da bahsettiğim grubu kurdum. Platformu oluşturduğum günlerde bir çok arkadaşımla görüştüğüm ve destek aldığım halde, ne yazık ki pek de katkıda bulunamadılar. Bunun yerine şu an yönetici olan Onur Atak destekledi. Grup çok hızlı büyüdü ve bir anda biyologlar arasında bir bilinç oluştu. Zaten konuşulmakta olan sorunlar netleşti, ilgili dernekler daha birbiriyle görüşür oldu. Grup kurulduğu günlerde benden ayrı olarak Yılmaz Güngör, Ahmet Burgaç, Filiz Kankur ve Ayşenur Hanım da yürüyüş veya buna benzer bir tepki eylemi için Türkiye Biyologlar Derneği İstanbul Şubesi'nde toplantı talep etmiş ve beni davet etmişlerdi. O gün anladım ki harekete geçmek için çok doğru bir zamanı seçmiştim. Yaklaşık 20 kişilik bir ekip olarak işe koyulduk ve böylece başlattığımız hareket resmi eksenini de buldu ve sonrasında beklediğimizden de başarılı oldu. Şu sıralar Onur grubu yönetmeye devam ediyor. Aslında kollektif bir şekilde yönetmeye devam etmek isterdik ancak biyologlar hala atıl bir şekilde geziyorlar. Bir gün grubu benim başlattığım çizgiden çok daha ilerisine götürüldüğünü görürsem en azından facebook gibi zamanımı alan en önemli faktörlerden birisinden kurtulmuş olacağım. Tabi aynı zamanda Türkiye Biyologlar Derneğinde de faaliyetlerim var. Derneğin facebook, twitter ve diğer sosyal medya sayfalarını da bir kaç dernek yetkilisiyle beraber düzenlemekteyim.
“Meslek Bilinci Olmayınca Sosyal Ağlarda Daha Çok Bölümlerde Verilen Ödevlerle İlgili Sorular Sormak Gibi İhtiyaçlar İçin Kullandıkları Oluyor”
Biyologların sosyal medyaya bakışını toplu şekilde ele alabilmek çok kolay değil. Daha doğrusu değerlendirilebilir değil. Meslek bilinci çok az, olanlarda ise çoğu kez yanlış. Bugün biyoloji bölümü seçen birisine mahvolmuş gözüyle bakılıyor. Çünkü meslek desteklenmiyor, daha temel bir sorun olarak Türkiye'de nerdeyse hiç bir iş bilimsel bakış açısıyla değerlendirilmiyor. Bu karayazı, bu atalet bir kaç yüzyıldır üzerimizde bir hastalık gibi, bir kanser gibi milletimizin, halkımızın yüzünü güldürmüyor. Bilimsel bakış açısı olmadığı için bilim alt yapılı meslekler ne yazık ki daha az iş ve yer bulabiliyor. Sonuç olarak biyologlar dağınık ve perişan haldeler, fizikçiler, matematikçiler ve kimyagerler gibi... Meslek bilinci olmayınca sosyal ağlarda daha çok bölümlerde verilen ödevlerle ilgili sorular sormak gibi ihtiyaçlar için kullandıkları oluyor sosyal medyayı. Kendi sorunlarından bahsederken bile ne var ne yok bilmeden davranıyorlar, bir araya gelmek için basitçe etkinlikler yapıp diğer yapılanları araştırmıyor görmezden geliyorlar. Tabi bunda biraz da ego meselesi var. Halbuki meslek bilinci olsa her önüne gelen kendi merkezli bir şey yapmak yerine yapılana katılsa, arkadaşlarını da buna davet etse... Daha fazla çalışmak isterse bizzat aktivitelerde de yer alır mesela. Bunu ne yazık ki düşünemiyorlar çünkü hala meslek bilincinde değiliz. Bir araya gelmiş geniş kitleli birçok biyoloji grubu var tabi ki. Çoğu kez üyeleri pasif de olsa çok bilinen bu gruplarla ilgili derneğimiz için yaptığım bir çalışmadan dolayı kolayca bilgi verebilirim.
BiyoRss:
Can Holyavkin adlı meslektaşımızın başarılı biyoloji haber besleme grubudur. Sayfasını takip etmenizi önerir biyoloji ile ilgili web sitesi yapanlara RSS beslemesini kullanmalarını öneririm.
Biyologlar Odası:
Facebook'da 2 tane biyologlar odası var. Bunlardan ilki Mustafa Kara adlı meslektaşımızın oda olma yolunda ilerlerken destek amacıyla kurduğudur. Ancak odalaşamadığımız için pek aktif olarak kullanmıyor. Oldukça kalabalık bir sayfadır. Mustafa Bey şu an Türkiye Biyologlar Derneği yönetimindedir.
Diğer "biyologlar odası" ise twitter hesabıyla birlikte biyoloji alanında ürettiğimiz medyatik materyalleri kullanarak yoğun tekrar yöntemiyle biyologların sorunlarına ilgi çekmeye çalışan amatör bir gruptur ancak kullanıcı toplama konusunda başarılıdır.
Biyoloji:
Baha Uygar Mitat adlı arkadaşımızın kurduğu mesleğimizi Facebook’ta temsil eden sayfalardır. Biyoloji alanındaki facebook’taki en kalabalık ve bence en başarılı sayfadır.
Biyologlar:
biyologlar.net'in facebook grubudur. Haber ve etkin duyuru yapabilmesi bakımından yetenekli bir grup.
Biyoloji Günlüğü:
Güzel bir biyoloji bilim sayfası.
Türkiye Biyologlar Derneği:
Derneğin facebook ve linkedin grupları mevcuttur.
Biyologlar Dayanışma Derneği:
Facebook ve twitter hesapları mevcuttur.
16 Nisan Biyologlar Günü Toplanıyoruz, Hakkımız Alıyoruz:
Amacı isminde zaten. O yüzden mümkün olduğunda konu dışına çıkmadan tartışmalar açıyor ve etkinlikler oluşturuyoruz. İsmini ilk yılın sonunda kısaltmak istedim ancak facebookun durmadan değişen kuralları yüzünden böyle kaldı. Kısaca "16 Nisan" yani :) Onur Atak şu an grubu yürütmeye devam etmektedir..
Aslında belki onlarca hatta yüzlerce grup var ancak ya hiç aktif değiller ya da sadece belli bir amaca-bölgeye yönelik biyoloji sayfaları oldukları için pek bahsetmeye gerek yok diye düşünüyorum.
“Birçok Sağlık Meslek Grubu Bu Tür İnternet Hizmetleri Sayesinde Gücünü Gayri Resmi Alanda da Güçlendirmiştir”
Sağlık alanıyla ilgili çok fazla bilgim yok. Lisans eğitimim sırasında tıp fakültelerinde staj yaptığım sıralarda sağlık alanındaki sorunları görmüştüm. Şu an biyoteknolojiyle uğraştığım için çok az bilgim var. Yine de dernekteki meslektaşlarımızın konuştuğu veya internette denk geldiği kadarıyla bu alandaki meslek gruplarına ait sosyal medyayı da yakından takip ediyorum. Kendileriyle ilgili herhangi bir tatsız durum olduğunda kolayca haberleşip etkinlik oluşturabiliyor, tepkilerini ortakça dile getirip ses getirebiliyorlar. Çünkü biraz önce bahsettiğim gibi bir meslek bilinci bu meslek gruplarında var. Tabi işin bir de bizim bakış açımızdan olanı var. Aslında çok az hekim bunu yapan ancak pek tatsız olan meslek şovenizmi Türk hekimlerinde vahim oranda mevcut. İşte sosyal medyanın mesela bu tarz insanların üstünde engelleyici etkisi var. Çünkü bir dirençle karşılaşıyorlar hem kendi meslektaşlarından hem de saldırdıkları meslek gruplarından. Bunun dışında çok iyi bilemem ama eminim daha iyi haberleşebildikleri için zaten dayanışma içinde olan birçok sağlık meslek grubu bu tür internet hizmetleri sayesinde gücünü gayri resmi alanda da güçlendirmiştir.
Artık öyle bir hal oldu ki haberleri özellikle flaş haber niteliğinde olanları gayet twitterdan, facebook’tan öğreniyor takip ediyoruz. Yine rutin haberler olsun, magazinsel yayınlar olsun bu tür yayınlar da sosyal medyada çok fazla talep edilir ve izlenir hale geldi. İnsan sağlığını ilgilendiren bir yayında hiç şüphe yoktur ki çok büyük kitlelerce takip edilecektir. Bu durumda daha da interaktifleşmesi gereken sağlık haberciliği, aynı zamanda sağlık temalı olması nedeniyle daha da güvenilir olması gerekmektedir. Bu yüzden bu alandaki habercilik önemli bir ihtiyaç haline gelecek ve çok daha hızlı gelişecektir”
Cinsel isteksizliği etkileyen çok sayıda faktör bulunsa da temelde cinsel isteksizlik yapan 13 neden var...
